Elementy aparatury elektrycznej- przełączniki: od prostej funkcji do zaawansowanych rozwiązań

Przełączniki, ogólnie rzecz biorąc, to elementy stykowe służące do przełączania obwodów elektrycznych, co powoduje zmianę ich konfiguracji. Przełączniki sieć-agregat umożliwiają bezpieczną zmianę źródła zasilania w instalacji elektrycznej. Agregaty prądotwórcze, elektrownie lokalne, sieci energetyczne oraz systemy zasilania korzystają z odpowiednich źródeł energii elektrycznej. Przełączniki do agregatów prądotwórczych stosuje się do przełączania zasilania między tymi źródłami. W przypadku nagłego odcięcia prądu lub awarii technicznych pozwalają one na szybkie przełączenie poboru energii na agregat lub inne źródło zasilania.

Przełączniki elektryczne znajdują również szerokie zastosowanie w elektrotechnice. Montuje się je zazwyczaj w rozdzielnicach elektrycznych, gdzie pełnią funkcję sterowania przepływem prądu w obwodach. Są to podstawowe i niezbędne elementy każdej instalacji elektrycznej, a ich głównym zadaniem jest włączanie i wyłączanie zasilania, co zapewnia bezpieczeństwo i poprawne działanie systemu.

Podział przełączników ze względu na budowę

• Przełączniki tablicowe- proste w obsłudze i niezawodne rozwiązania. Stosowane są w obwodach głównych oraz pomocniczych instalacji elektrycznych. Montuje się je na płytach czołowych, w rozdzielniach lub panelach sterujących.
  
  
• Przełączniki nożne- wykorzystywane głównie na liniach produkcyjnych do sterowania maszynami. Zapewniają wygodę obsługi bez użycia rąk, co zwiększa ergonomię pracy operatora.
  
  
• Przełączniki przyciskowe- działają w trybie monostabilnym lub bistabilnym, mają prostą konstrukcję i są montowane na tablicach lub płytach sterowniczych, powszechnie stosowane w urządzeniach elektrycznych.
  
  
• Mikroprzełączniki- niewielkie elementy elektroniczne, aktywowane przez wciskany trzpień, używane w obwodach sterujących i automatyce.
  
  
• Przełączniki typu Rocker- popularne w elektronarzędziach, oświetleniu oraz sprzęcie AGD, cechują się wygodnym przełączaniem i trwałą konstrukcją.
  
  
• Przełączniki typu Dip-switch- powszechnie stosowane w elektronice do zmiany konfiguracji urządzeń, umożliwiają szybkie i proste ustawienia parametrów.
  
  
• Przełączniki suwakowe- wykorzystywane w sprzęcie muzycznym i zabawkach, oferują intuicyjne sterowanie przesuwne.
  
  
• Przełączniki krokowe- działają obrotowo, pozwalając na regulację mocy lub prędkości w różnych urządzeniach elektrycznych.
  
  
• Przełączniki dźwigniowe- często używane w konsolach i kokpitach pojazdów do precyzyjnego sterowania.
  
  
• Joysticki- umożliwiają sterowanie urządzeniami w wielu kierunkach, stosowane w systemach kontroli i grach komputerowych.
  
  
• Przełączniki stacyjkowe- montowane w samochodach oraz innych aplikacjach wymagających ograniczonego dostępu, służą do włączania i wyłączania zasilania.

Przełączniki monostabilne i bistabilne – różnice i zastosowanie

• Przełączniki monostabilne- tryb monostabilny oznacza sterowanie urządzeniami wyzwalanymi impulsem lub załączanymi na określony czas, na przykład w bramach garażowych czy lampach oświetleniowych. Mono oznacza „jeden” lub „pojedynczy”, co oznacza jednorazowe wysłanie sygnału do urządzenia, które powoduje włączenie lub wyłączenie w ustalonym czasie. Tryb monostabilny to inaczej tryb czasowy, podobny do działania łącznika dzwonka do drzwi.
  
  
• Przełączniki bistabilne- w tym trybie zmiana stanu następuje po każdym naciśnięciu przycisku. Styki przełącznika utrzymują się w ostatniej wybranej pozycji aż do kolejnej ingerencji użytkownika. Typowym przykładem przełącznika bistabilnego jest standardowy włącznik światła.

Jaka jest różnica między przełącznikiem a przyciskiem?

Przełączniki to urządzenia elektryczne działające przez trwałą zmianę położenia styków. Przerwanie lub zamknięcie obwodu następuje dopiero po kolejnym przełączeniu przełącznika, co pozwala na stałe utrzymanie wybranego stanu. Przyciski, takie jak łączniki dzwonkowe, działają tylko w momencie nacisku- gdy nacisk ustaje, urządzenie przestaje działać, na przykład w dzwonkach do drzwi czy domofonach.

Zarówno przełączniki, jak i przyciski posiadają oznaczenia styków NO i NC:

• NO (styk zwierny, normalnie otwarty) oznacza, że przełącznik jest w stanie „Off”, czyli wyłączonym.

• NC (styk rozwierny, normalnie zamknięty) oznacza, że przełącznik jest w stanie „On”, czyli włączonym.

Skróty techniczne DPDT, DPST, SPDT, SPST określają różne typy przełączników elektrycznych:

• SPST- prosty przełącznik z jednym stykiem, łączący lub rozłączający pojedynczy obwód. To najpopularniejszy i najprostszy model przełącznika pojedynczego.

• SPDT- przełącznik jednobiegunowy, który łączy wspólny terminal z jednym z dwóch innych, umożliwiając wybór pomiędzy dwoma obwodami.

• DPST- działa jak dwa przełączniki SPST połączone razem, sterując dwoma niezależnymi obwodami jednocześnie.

• DPDT- przełącznik dwubiegunowy składający się z dwóch połączonych przełączników „On-Off”, umożliwiający jednoczesne włączanie lub wyłączanie zarówno przewodów neutralnych, jak i pod napięciem. Stosowany jest w rozdzielnicach elektrycznych i sieciach zasilania.

Przełączniki elektryczne to niezbędne i wszechstronne urządzenia wykorzystywane w wielu codziennych zastosowaniach przemysłowych i domowych. Mogą przyjmować różne formy- od małych przełączników przyciskowych po duże elementy sterujące- i działać mechanicznie lub elektronicznie, ręcznie lub zdalnie. Nowoczesne przełączniki oparte na zaawansowanych technologiach takich jak IGBT, BJT czy MOSFET zyskują na popularności dzięki zwiększonej funkcjonalności i wydajności. Mimo tego tradycyjne przełączniki mechaniczne wciąż cieszą się dużym zainteresowaniem w wielu systemach automatyki. Wybór odpowiedniego przełącznika powinien być precyzyjnie dopasowany do jego zastosowania, co ma kluczowe znaczenie dla niezawodności i efektywności całego systemu elektrycznego.

Zapraszamy do hurtowni elektrycznej Elprice, gdzie oferujemy szeroki asortyment profesjonalnych przełączników elektrycznych dostosowanych do indywidualnych potrzeb klientów. Aparatura elektryczna online- szybko, bezpiecznie i z gwarancją jakości!