ELEMENTY APARATURY ELEKTRYCZNEJ - STYCZNIKI MOCY: JAK DZIAŁAJĄ I DLACZEGO SĄ NIEZBĘDNE W INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ?
Pierwsze pytanie dotyczy zastosowania stycznika mocy i jego pochodzenia. Warto dowiedzieć się, w jakim celu powstał i do czego służy.
Stycznik mocy, zwany również łącznikiem elektrycznym, przekazuje określony sygnał prądowy lub napięciowy, aby otworzyć lub zamknąć obwód elektryczny. To urządzenie pełni funkcję łącznika elektrycznego i posiada dwa położenia styków: przewodzące, które załącza i rozłącza obwód, oraz obciążeniowe, które pracuje pod dużym obciążeniem elektrycznym. Styczniki służą do bezpośredniego podłączania urządzeń o wysokiej mocy.
Urządzenia te są wyposażone w funkcje tłumienia i kontrolowania łuku elektrycznego, a także w układ pomocniczy. W większości posiadają styki otwarte. Główne zastosowanie styczników mocy znajduje się w przemyśle, gdzie używane są do załączania i wyłączania urządzeń elektrycznych, takich jak oświetlenie, silniki czy pompy. Dzięki stycznikom skuteczność oraz bezpieczeństwo instalacji elektrycznej znacznie wzrasta, a jej żywotność się wydłuża.
Budowa i różnice między stycznikami a przekaźnikami.
Stycznik mocy budową przypomina przekaźnik elektryczny, jednak różni się od niego możliwością bezpośredniego podłączania urządzeń obciążeniowych o wysokiej mocy. Przekaźniki, charakteryzujące się niższą wytrzymałością, są wyposażone w styki normalnie zamknięte i normalnie otwarte. Natomiast styczniki mają styki normalnie otwarte i są zaprojektowane do tłumienia oraz kontrolowania łuku elektrycznego w momencie wyłączania urządzenia.
Styczniki występują w różnych wariantach mocy i mogą mieć inne cechy. Zakres prądowy tych urządzeń wynosi od kilku amperów do kilku kiloamperów.
Urządzenia te dzielimy na:
• styczniki zasilane napięciem stałym (DC)
• styczniki zasilane napięciem przemiennym (AC).
Najczęściej stosowane są styczniki trójfazowe, wykorzystywane do sterowania grzałkami, silnikami elektrycznymi, oświetleniem oraz bateriami kondensatorów.
Działanie styczników mocy
Każdy stycznik zbudowany jest z cewki, elektromagnesu oraz układu styków roboczych (ruchomych, nieruchomych i pomocniczych). Wyposażony jest również w sprężyny powrotne, zwory oraz komorę gaszenia łuku elektrycznego. Niektóre modele posiadają obudowę modułową, płytki gaszeniowe i dodatkowy osprzęt w zależności od rodzaju urządzenia.
Działanie stycznika jest proste: prąd płynący przez cewkę urządzenia tworzy pole magnetyczne w elektromagnesie. To pole przesuwa zworę ruchomą, która łączy obwód elektryczny poprzez styki, gdy napięcie zanika, elektromagnes odsuwa styk ruchomy, co powoduje rozłączenie obwodu.
Można wyróżnić dwa rodzaje styczników
• styczniki instalacyjne - modułowe
• styczniki przemysłowe - styczniki mocy
Styczniki instalacyjne cechują się wyglądem zbliżonym do aparatury modułowej, dzięki czemu istnieje możliwość zamontowania stycznika na szynę DIN w rozdzielnicy elektrycznej. Styczniki tego typu nie posiadają płytki gaszeniowej, ponieważ przepływa przez nie niski prąd znamionowy AC-1. Nie można podpiąć blokad mechanicznych i styków wyprzedzających, jednak styki kontrolne można podłączyć. Należy stosować dedykowane separatory, wymagane jest też chłodzenie, które gwarantuje stabilność pracy kiedy urządzenia są obok siebie.
Styczniki przemysłowe – styczniki mocy charakteryzują się brakiem płytek gaszeniowych, nie posiadają obudowy modułowej, mają możliwość łączenia większych mocy niż styczniki modułowe. Montowane są na szynie TH35, większe modele styczników montuje się na płytach montażowych. Jeśli chodzi o parametry mocy, to wynoszą one od 5A do 800A i więcej. Istnieje możliwość podłączenia dodatkowych komponentów, które zwiększają funkcjonalność urządzenia. Są to styki pomocnicze, blokady mechaniczne, dławiki, styki wyprzedzające i wiele innych elementów oraz pozostałe wyposażenie dodatkowe, dopasowane do potrzeb i wymagań danego środowiska pracy.
Przy wyborze stycznika należy zadać sobie pytanie: "jaki stycznik jest nam potrzebny?"
Przede wszystkim należy zastanowić się jaką rolę ma odgrywać stycznik w obwodzie. Główny stycznik zwany także roboczym uruchamia odbiorniki silnoprądowe np. wentylatory, grzałki, silniki. Z kolei styki pomocnicze przekazują informacje do innych elementów. Są stosowane do blokowania załączania innego stycznika, a także do zatrzymania przekazywania informacji o pracy do innego urządzenia.
Styczniki posiadają również inną ilość styków
• Styczniki jedno-modułowe- załączają obwody prądowe o mocy 20A i używa się ich w instalacjach oświetleniowych.
• Styczniki dwu-modułowe- płynący przez nie prąd znamionowy wynosi 25A, stosuje się je do załączania urządzeń grzewczych.
• Styczniki trzy-modułowe- używa się do obwodów, które są najbardziej obciążone są prądem znamionowym.
Ze względu na rodzaj napięcia sterowniczego stycznik AC stosuje się przy pracy silników, do ich sterowania. Służy do załączania i wyłączania grzałek, wentylatorów, lampy i syreny.
Stycznik DC występuje w trakcjach tramwajowych, kolejowych i akumulatorowych.
Przy wyborze danego stycznika należy zasięgnąć wiedzy specjalistów z tej dziedziny. Wybór stycznika wiąże się z określeniem jego funkcji oraz typu prądu i jego napięcia. Należy dowiedzieć się jaką wartość prądową ma urządzenie. Ta wartość podawana jest w amperach. Stycznik powinien być dobrany tak, by nie miał mniejszego prądu znamionowego.
Jak podłączyć stycznik?
Jest to proste zadanie. Styczniki montowane są na szynie DIN. Wystarczy podłączyć stycznik do obwodu następnie przyłączyć sterowanie oraz przewód podtrzymujący i przewód załączając urządzenia do odpowiedniej fazy. Stycznik kontroluje przepływ prądu przez urządzenia elektryczne lub obwody.
Czym różni się stycznik od przekaźnika?
• Przeznaczenie i obciążalność: styczniki załączają układy silnoprądowe, natomiast przekaźniki służą do przekazywania sygnałów niskoprądowych.
• Wytrzymałość: styczniki są większe, bardziej wytrzymałe mechanicznie i posiadają urządzenia gaszące łuk elektryczny.
• Głośność: styczniki są głośniejsze od przekaźników.
Styczniki są konieczne tam gdzie występują duże prądy rozruchowe, także tam gdzie liczy się precyzja sterowania obwodami elektrycznymi zgodna z kryteriami czasowo-prędkościowymi.
W naszej hurtowni Elprice.pl znajdą państwo szeroki wybór styczników mocy.
Do wyboru mamy min: styczniki modułowe marki ETI, styczniki mocy SCHNEIDER, styczniki instalacyjne EATON, stycznik do załączania kondensatorów LOVATO, styczniki modułowe EATON i wiele innych. Warto zapoznać się z naszą oferta sprzedażową.
Podsumowując temat styczników można stwierdzić, iż stycznik jest urządzeniem umożliwiającym pośrednie załączanie i wyłącznie obwodów elektrycznych. Głównym celem zastosowania stycznika elektrycznego jest załączanie i wyłączanie obwodów elektrycznych. Oprócz styczników elektromagnetycznych występują inne ich rodzaje np. stycznik z termikiem, stycznik elektroniczny, stycznik bistabilny, stycznik dwutorowy. Jeśli chodzi o instalację elektryczną, stycznik działa podobnie jak przekaźnik. Jednak styczniki są używane do załączania i wyłączania obciążeń wysoko-prądowych. Takich jak np. silniki do napędu maszyn stosowane w przemyśle, oświetlenie, odbiorniki o dużej mocy, o charakterze indukcyjnym. Przy zakupie stycznika kierujemy się jego dopuszczalną mocą, istotna jest również liczba i konfiguracja styków oraz zasilanie cewki elektromagnesu. Styczniki są trwałymi urządzeniami, odpornymi na urazy mechaniczne, posiadają sporą ilość łączeń. Warto zaznaczyć, że wybór stycznika zależy od jego funkcji i zastosowania chodzi tu o typ prądu i jego napięcie. Przy wyborze stycznika trzeba zwrócić uwagę na wartość pobieranego prądu znamionowego liczonego w amperach i dobrać stycznik tak, aby prąd znamionowy był taki sam.